Afanasy Afanasievich Fet ( 1820–1892) NHÀ THO NGA

THƠ DỊCH

Afanasy Afanasievich Fet ( 1820–1892) – là một trong những nhà thơ lớn nhất của Nga thế kỉ XIX.
Ông là con ngoài giá thú của cha là người Nga - Afanasy Ivanovich Shenshin và mẹ người đức - Charlotta Foeth. Chủ đề chính của thơ ông là tình yêu và thiên nhiên. Fet là một bậc thầy ngôn ngữ của Nga, ông có nhiều học trò là những nhà thơ Nga nổi tiếng như Valery Briusov, Konstantin Balmont, Andrei Bely và Alexandr Blok.
Ngôn ngữ thơ của Fet trong trẻo và tinh khiết, các bài thơ thường ngắn và cô đọng. Thiên nhiên Nga trong thơ ông đẹp đến lạ lùng, ông viết nhiều về những đêm trăng huyền diệu và tình yêu. Những bài thơ tình của Fet dịu dàng mê đắm nhưng chỉ nổi tiếng trong các văn nghệ sĩ thời đó, bởi nó không phù hợp với trào lưu chung lúc bấy giờ khi bầu không khí chính trị - xã hội ở Nga mang theo hơi thở của những ngày trước cách mạng. Ông không thích trường phái thơ “ xã hội” và thường phản đối trào lưu này. Các bài thơ của ông thường không có tiêu đề, vì vậy để phân biệt người ta thường lấy một câu thơ làm tiêu đề. Thơ của Fet chưa được dịch nhiều ở Việt nam.
1.В лунном сиянии
Выйдем с тобой побродить
В лунном сиянии!
Долго ли душу томить
В темном молчании!

Пруд как блестящая сталь,
Травы в рыдании,
Мельница, речка и даль
В лунном сиянии.

Можно ль тужить и не жить
Нам в обаянии?
Выйдем тихонько бродить
В лунном сиянии!

1) Trong ánh trăng

Nào cùng em lang thang
Trong ánh trăng huyền ảo
Liệu tâm còn sầu não
Trong thing lặng của đêm!

Ao lấp lánh như thép,
Những đám cỏ u sầu
Sông, cối xay, rừng sâu
Trong ánh trăng huyền ảo.

Liệu có thể đau buồn,
không sống trong mê đắm?
Hãy nhẹ nhàng lang thang
Trong ánh trăng huyền ảo!
2. Я пришел к тебе с приветом

Я пришел к тебе с приветом,
Рассказать, что солнце встало,
Что оно горячим светом
По листам затрепетало;

Рассказать, что лес проснулся,
Весь проснулся, веткой каждой,
Каждой птицей встрепенулся
И весенней полон жаждой;

Рассказать, что с той же страстью,
Как вчера, пришел я снова,
Что душа все так же счастью
И тебе служить готова;

Рассказать, что отовсюду
На меня весельем веет,
Что не знаю сам, что буду
Петь - но только песня зреет.

2) Anh đến chào em

Anh đến chào em buổi sớm mai,
Để nói rằng, mặt trời đã dậy,
cùng tia nắng ấm đang run rẩy
trên từng chiếc lá đón bình minh;

Để nói rằng, cả cánh rừng đã tỉnh,
Bởi từng cành cây động giấc nồng,
Bởi từng con chim đang vỗ cánh,
và mùa xuân đầy ắp khát khao;

Để nói rằng, cùng với si mê,
Như ngày hôm qua, anh lại tới,
Rằng tâm hồn anh vui phơi phới
Và sẵn lòng cung phụng em yêu;

Để nói rằng, ở khắp mọi nơi
Ngập tràn trong anh niềm hạnh phúc,
Anh chẳng biết điều gì mình sẽ hát -
Nhưng lời ca ấp ủ lâu rồi
3 .И от печали не прочь

Тихая звёздная ночь,
Трепетно светит луна;
Сладки уста красоты
В тихую звёздную ночь.

Друг мой! в сиянье ночном
Как мне печаль превозмочь?...
Ты же светла, как любовь,
В тихую звёздную ночь.

Друг мой, я звёзды люблю -
И от печали не прочь...
Ты же ещё мне милей
В тихую звёздную ночь.

3) Và chẳng trốn khỏi nỗi buồn

Đêm yên lặng đầy sao,
Trăng phập phồng chiếu sáng;
Đôi môi mềm ngọt lắm
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.

Trong ảo huyền đêm, em của tôi!
Làm sao nén nỗi buồn được nhỉ?...
Em như tình yêu, rạng ngời đến thế,
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.

Anh yêu những vì sao em ơi-
Và chẳng trốn khỏi nỗi buồn muôn thủa…
Em với anh còn đáng yêu hơn nữa
Trong đêm yên lặng trắng sao trời.

4.Люди спят; мой друг, пойдем в тенистый сад

Люди спят; мой друг, пойдем в тенистый сад.
Люди спят; одни лишь звезды к нам глядят.
Да и те не видят нас среди ветвей
И не слышат - слышит только соловей...
Да и тот не слышит,- песнь его громка;
Разве слышат только сердце и рука:
Слышит сердце, сколько радостей земли,
Сколько счастия сюда мы принесли;
Да рука, услыша, сердцу говорит,
Что чужая в ней пылает и дрожит,
Что и ей от этой дрожи горячо,
Что к плечу невольно клонится плечо...

4) Mọi người ngủ; em ơi, ra vườn tối.

Mọi người ngủ; em ơi, ra vườn tối.
Chỉ những ngôi sao trộm ngắm chúng mình.
Nhưng đàn sao chả nhìn thấy em xinh
Chả nghe tiếng thì thầm, ta lẫn trong vòm lá.

Chỉ có chú họa mi gần đó…
Nhưng họa mi đang lảnh lót hát ca;
Chỉ có bàn tay và trái tim ta:
Nghe thấy niềm vui ngập tràn trái đất;

Thế gian này bao nhiêu là hạnh phúc
Bao niềm vui ta mang tới nơi đây;
Và trái tim, nghe tiếng nói bàn tay
về cảm xúc lạ bỏng rát và run rẩy…

Tay dần ấm vì nhịp tim lạ ấy
Vai em nghiêng vô tình chạm vai anh
Và khu vườn tối, sao lấp lánh
Và tiếng họa mi, mọi người đã ngủ rồi…
5.Сияла ночь

Сияла ночь. Луной был полон сад. Лежали
Лучи у наших ног в гостиной без огней.
Рояль был весь раскрыт, и струны в нем дрожали,
Как и сердца у нас за песнию твоей.

Ты пела до зари, в слезах изнемогая,
Что ты одна — любовь, что нет любви иной,
И так хотелось жить, чтоб, звука не роняя,
Тебя любить, обнять и плакать над тобой.

И много лет прошло, томительных и скучных,
И вот в тиши ночной твой голос слышу вновь,
И веет, как тогда, во вздохах этих звучных,
Что ты одна — вся жизнь, что ты одна — любовь.

Что нет обид судьбы и сердца жгучей муки,
А жизни нет конца, и цели нет иной,
Как только веровать в рыдающие звуки,
Тебя любить, обнять и плакать над тобой!

5) Đêm huyền ảo.

Đêm huyền ảo. Vườn ngập tràn trăng sáng
Trăng dưới chân ta trong phòng khách không đèn.
Piano mở, các phím đàn xao động
Như trái tim ta vì bài hát của em.

Em đã hát đến bình minh, lả đi trong nước mắt,
Rằng em là tình yêu duy nhất, không hơn,
Và muốn sống, để dư âm không mất,
Để được yêu, được khóc, được ôm anh.

Bao năm qua, mệt nhoài và nhàm chán,
Lại nghe giọng em trong thinh lặng của đêm,
Lẫn trong tiếng thở dài, lời ca ngày ấy
Rằng em là cả cuộc đời, là duy nhất tình yêu.

Chẳng có số phận tủi hờn, đau khổ trong tim.
Vẫn đích ta đi, đời không bế tắc
Chỉ cần tin những âm thanh thổn thức
Được yêu, được khóc, được ôm em!

6.Я был опять в саду твоем

Я был опять в саду твоем,
И увела меня аллея
Туда, где мы весной вдвоем
Бродили, говорить не смея.

Как сердце робкое влекло
Излить надежду, страх и пени,—
А юный лист тогда назло
Нам посылал так мало тени.

Теперь и тень в саду темна,
И трав сильней благоуханье;
Зато какая тишина,
Какое томное молчанье!

Один зарею соловей,
Таясь во мраке, робко свищет,
И под навесами ветвей
Напрасно взор кого-то ищет.

6)Tôi về lại khu vườn của em

Tôi về lại khu vườn của em
Con hẻm dẫn tôi về chốn cũ
Ở nơi đó, mùa xuân mình gặp gỡ
Lang thang hoài, chẳng dám nói cùng em

Trái tim đập rụt rè bẽn lẽn
Hy vọng trào dâng, sợ hãi âu lo, -
Một chiếc lá non trong vườn khi đó
Đâu có nhiều bóng mát cho ta.

Giờ tán lá trong vườn râm mát
Và hương thơm hoa cỏ dâng đầy
Nhưng vì sao lại im phắc vậy,
Một sự lặng yên thật mơ hồ!

Có một chú họa mi đơn lẻ
Ẩn trong bóng tối, hót rụt rè
Và dưới vòm cây tươi tốt thế
Ai kiếm tìm cũng vô vọng mà thôi.

Nguyệt VŨ dịch

ANH CHÀO EM
(Thơ dịch từ nguyên bản tiếng Nga)

Я пришел к тебе с приветом
А A Фет
(1820 – 1892),
Я пришел к тебе с приветом

Рассказать что солнце встало

Что оно горячим светом

По листам затрепетало

Рассказать что лес проснулся

Весь проснулся веткой каждой

Каждой птицей встрепенулся

И весенней полон жаждой;

Рассказать что с той же страстью

Как вчера пришел я снова

Что душа все так же счастью

И тебе служить готова;

Рассказать что отовсюду

На меня весельем веет

Что не знаю сам что буду

Петь - но только песня зреет.

Anh chào em buổi sớm mai
A.A Fet

Anh chào em sớm mai này

Mặt trời lên đã rạng ngày đó em

Nắng sớm mai thật dịu êm

Vuốt ve từng chiếc lá mềm trên cây

Rừng xanh bừng tỉnh giấc say

Rung rinh tán lá cành cây vẫy mừng

Chim vỗ cánh hót vang lừng

Hơi xuân tràn ngập hương rừng ngát sao

Nói yêu em đã từ lâu

Hôm qua lại ngỡ lần đầu gặp em

Hồn dâng hạnh phúc nồng thêm

Chiều em anh lại chiều em hết lòng

Khắp nơi trong nỗi niềm chung

Niềm vui e ấp trong lòng anh đây

Lời ca ấp ủ bấy nay

Hát gì đây để tỏ bày tình anh

DIZIKIMI dịch

CA DAO TRÀO PHÚNG

CA DAO TRÀO PHÚNG

Lê Thương

    

     Đề cập đến văn chương, chúng ta không thể nào bỏ qua nền thi ca bình dân mà ca dao là một trong những thể loại quen thuộc nầy. Từ lâu, ca dao đã đi vào lòng dân tộc và ca dao trào phúng là ca dao nói về những nét trào phúng, hài hước, bông đùa, hóm hinh, dí dỏm trong kho tàng văn chương bình dân của tiếng Việt ta.

     Ngày xưa, cha mẹ chồng rất hà khắc với nàng dâu, nhất là mẹ chồng cho nên các cô gái ngày xưa rất “ớn” về làm dâu nhà chồng:

Gió đưa bụi chuối tùm lum,

Mẹ anh như hùm ai dám làm dâu.

Hay:

Bà con có biết hay không?

Bố chồng là lông chim phượng.

Mẹ chồng là tượng mới tô,

Nàng dâu mới về là bồ chịu chửi.    

     Còn các nàng dâu ngày nay đã có các “Phong Trào Giải Phóng Phụ Nữ” đứng sau lưng hay “Đời Mới, Phụ Nữ Mới” vì thế các nàng thường ngâm nga câu:

Ai ơi chồng dữ thì lo,

Mẹ chồng mà dữ mổ bò ăn khao.

     Đó là mẹ chồng dữ, còn cha chồng mà dữ thì:

Ai ơi chồng dữ thì rầu,

Bố chồng mà dữ mổ trâu ăn mừng.

     Trong tình trường, có nhiều cô gái ỷ mình đẹp, có nhan sắc hay con nhà giảu nên làm cao:

Anh về chẻ lạt bó tro,

Rán sành ra mỡ em cho làm chồng.

Hoặc:

Duyên em đáng giá ngàn vàng,

Anh về bán cả họ hàng cưới em.

      Nhưng chàng trai đáp:

Anh về bán cái hột xoàn,

Bán thêm cây vÀng dư sức cưới em.

Hay:

Thân em như cái chuông vàng,

Để trong thành nội có ngàn lính canh.

      Chàng trai đáp lại:

Thân anh như cái chày vồ,

Bỏ lăn, bỏ lốc chờ ngày dộng chuông.

      Đối với những cặp vợ chồng mà tuổi tác hay kích thước chênh lệch thì ca dao trào phúng có câu:

Có phúc lấy phải vợ già,

Sạch cửa, sạch nhà lại ngọt cơm canh.

Vô phúc lấy phải trẻ ranh (bồ nhí),

Nó ăn, nó phá tan tành nó đi.

Hay:

Ai đời chồng thấp, vợ cao,

Rờ vú không tới lấy sào mà quơ.    

     Còn về những phụ nữ nhan sắc tàn phai, ca dao ta có câu châm biếm:

Mồ cha con bướm khôn ngoan,

Hoa thơm bướm đậu, hoa tàn bướm bay.

Hay:

Còn duyên như tượng tô vàng,

Hết duyên như tổ ong tàn ngày mưa.

Hoặc:

Còn duyên kẻ đón người đưa.

Hết duyên đi sớm về trưa mặc lòng.

Và:

Còn duyên kẻ đợi người chờ,

Hết duyên vắng ngắt như Chùa Bà Đanh.

      Trong tình trường, những kẻ nhiều kiên nhẫn, “lì” thì đạt được thành công:

Chuông già đồng điếu chuông kêu,

Anh già lời nói em xiêu tấm lòng.

      Nhưng đối với những phụ nữ nhẹ dạ thường nghe những lời nỉ non ngon ngọt ca dao ta khuyên:

Chớ nghe quân tử nỉ non,

Để rồi có lúc ẵm con một mình.

Hay:

Gá duyên với bạn hôm rằm,

Bữa nay bạn bỏ tôi nằm phòng không.

      Còn những phụ nữ có chồng mê vợ bé, bỏ bê gia đình thì than:

Gió đưa bụi chuối sau hè,

Anh mê vợ bé bỏ bè con thơ.

Con thơ tay ẵm, tay bồng,

Tay nào xách nước, tay nào vo cơm.

      Bởi thế cho nên ca dao khuyên những người đàn ông nhiều vợ rằng:

Trồng trầu thì phải khai mương,

Làm trai nhiều vợ phải thương cho đồng.

      Đàn ông là những người tham lam cho nên ca dao có câu:

Sông bao nhiêu nước cho vừa,

Trai bao nhiêu vợ cũng chưa bằng lòng.

      Đàn ông tham lam, năm, bảy trái tim:

Đàn ông năm, bảy trái tim,

Trái ở cùng vợ, trái toan cùng người.

Hay:

Hai cô đứng lại cho đồng,

Để anh đứng giữa làm chồng hai cô.

Hoặc:

Lựu, lê anh cũng muốn trồng,

Hai em anh cũng thương đồng cả hai.

Và:

Cây lê, cây lựu, cây đào,

Ba cây anh cũng muốn rào cả ba.

      Ca dao ta cũng trách những người ăn ở hai lòng:

Trách ai ăn ở hai lòng,

Đang chơi với phượng, thấy rồng bay theo.

      Ở đời có nhiều người chủ quan, tự phụ:

Gió thu thổi ngọn phù dung,

Dạ nàng dù sắt  anh nung cũng mềm.

      Trong tình trường, có người tán gái hơi ngộ nghĩnh:

Gái chưa chồng hay đi chợ,

Trai chưa vợ ruột tợ trái chanh.

Ngó lên mây trắng trời xanh,

Thương ai cũng vậy, thương anh cho rồi.

      Khi mới quen nhau:

Nàng về ta chẳng cho về,

Níu áo nàng lại ta đề bài thơ

Hay:

Nàng về ta chẳng cho về,

Nắm áo nàng lại ta đề số phone.

      Khi yêu nhau, ta nương tựa nhau, ta dìu dắt nhau:

Đôi ta như rắn liu điu,

Nước chảy mặc nước ta dìu lấy nhau.

     Khi yêu nhau, ta thương nhớ nhau, muốn gần gũi bên nhau nên nàng ước:

Ước gì em hóa ra dơi,

Bay đi bay lại đến nơi anh nằm.

Hay:

Thương anh không tính bạc tiền,

Hôn nhau một cái chết liền cũng vui.

Hoặc:

Anh về em cũng về theo,

Mẹ anh đóng cửa, em leo cột nhà.

     Tục ngữ có câu “Nhất gái hơn hai, nhì trai hơn một” cho nên:

Tuổi nàng đã chẵn hai mươi,

Tuổi anh hăm mốt tốt tươi quá chừng.

      “Cua” em để dành:

Cam sành lột vỏ còn chua,

Thấy em còn bé, anh “cua” để dành.

Hay:

Cam đường bóc vỏ còn the,

Thấy em còn bé anh “ve” để dành.     

Và:

Cầm chài mà vãi bụi tre,

Con gái mười bảy đi “ve” ông già.

     Trong tình trường, khi yêu nhau cưới liền để lâu thì mất cho nên ca dao khuyên:

Ai về nhắn với ông câu,

Cá ăn thời giật, để lâu mất mồi.

      Đối với những anh chàng dại gái, ca dao trào phúng châm biếm:

Tiếc công khổ cực nuôi cu,

Cu ăn, cu lớn, cu gù, cu đi,

Hay:

Công anh xúc tép nuôi lươn,

Nuôi cho nó lớn, nó trườn nó đi.

Hoặc:

Công anh chăn nghé đã lâu,

Bây giờ nghé đã thành trâu ai cày.

      Cá ăn không giật để lâu mất mồi rồi than trời, trách đất:

Trách trời sao vội mưa giông,

Trách em sao vội lấy chồng bỏ anh.

      Còn đối với những anh chàng thất tình, ca dao trào phúng bông đùa:

Rồi đây có kẻ thất tình,

Dựa mai mai ngã, dựa tùng tùng xiêu.

Hay:

Chiều chiều có kẻ thất tình,

Dựa mai mai úa, dựa đình đình xiêu.

Hoặc:

Thất tình nước mắt như mưa,

Thấu trời, thấu đất nhưng chưa thấu lòng.

Và:

Châu sa nước mắt ròng ròng,

Thấu thiên, thấu địa, thấu lòng em chăng?

      Trai tơ đòi vợ:

Chuối non chuối ép chát ngầm,

Trai tơ đòi vợ khóc thầm ban đêm.

Khóc rồi mẹ lại đánh thêm,

Vợ đâu mà cưới nửa đêm cho mày.

      Còn những chàng trai tơ mà lấy gái nạ dòng, ca dao trào phúng chế giễu:

Trai tơ thì lấy gái tơ,

Đi đâu lật đật mà quơ nạ dòng.

      Không đưa hối lộ đếch “ừ”:

Chắp tay lạy cụ tỉnh yêu,

Cho con lấy được nàng Kiều ngày nay.

Cụ nhìn trợn mắt, cau mày,

Không đưa hối lộ thì đây đếch “ừ”.

      Đi đâu mà chẳng lấy chồng:

Đi đâu mà chẳng lấy chồng,

Người ta lấy hết chổng mông mà gào.

Gào rằng đất hỡi, trời ơi,

Sao không thí bỏ cho tôi chút chồng?

Hay:

Đi chùa lạy Phật cầu chồng,

Hộ Pháp liền bảo đàn ông hết rồi.

     Vì không chồng cho nên buồn rầu:

Buồn rầu, buồn rĩ, buồn non,

Buồn vì một nỗi sớm con muộn chồng.

     Hết buồn rầu lại đến buồn tình:

Buồn tinh nằm ngửa chình inh,

Không ai nằm úp lên minh cho vui.

Và:

Buồn tình hai đứa buồn tình,

Ai về Đồng Tháp cho mình quá giang.

     Con gái mà chơi với con trai:

Con gái chơi với con trai,

Rồi sau cái vú bằng hai trái dừa.

     Má ơi đừng gả con gần:

Má ơi đừng gả con xa,

Chim kêu, vượn hú biết đâu mà lần.

Má ơi đừng gả con gần,

Con qua xúc gạo nhiều lần má la.

     Chọn bạn mà chơi:

Chọn xoài đừng chọn xoài chua,

Chọn bạn đừng để bạn “cua” bồ mình.

      Sài Gòn, Nam Vang đi dễ, khó về:

Sài Gòn đi dễ khó về,

Trai đi có vợ, gái về có con.

Hoặc:

Nam Vang đi dễ khó về,

Trai đi có vợ, gái về có con.

      Đường cong cong, quèo quẹo:

Đường Sài Gòn cong cong, quèo quẹo,

Gái Sài Gòn không ghẹo mà theo.

Hay:

Đường lục tỉnh cong cong, quèo quẹo,

Gái lục tỉnh không ghẹo mà theo.

       Nhiều gái ế chồng:

Bến Tre nhiều gái ế chồng,

Không tin xuống chợ Mỹ Lồng mà coi!

       Ca dao trào phúng của ta cũng không quên bông đùa, chiâm biếm những phụ nữ có tánh

lẳng lơ, hoa nguyệt:

Anh đánh thì em chịu đòn,

Tánh em hoa nguyệt mười con chẳng chừa.

Hay:

Chỉ đâu mà buộc ngang trời,

Thuốc đâu mà chữa con người lẳng lơ.

Hoặc:

Lẳng lơ đeo nhẫn chẳng chừa,

Nhẫn thì rơi mất, lẳng lơ vẫn cón.

      Chờ ông láng giềng:

Đêm qua để cửa chờ chồng,

Đêm nay để cửa chờ ông láng giềng.

Và:

Cái giường mà biết nói năng,

Thì ông hàng xóm hàm răng chẳng còn.

      Giữa chồng và trai:

Hai tay cầm hai quả hồng,

Quả chát phần chồng, quả ngọt phần trai.

Hoặc:

Đêm nằm ôm gối thở dài,

Thương chồng thì ít, thương trai thì nhiều.

       Đàn bà Bình Định nổi tiếng giỏi võ nghệ, giỏi côn quyền nên ca dao có câu:

Ai về Bình Định mà coi,

Đàn bà cũng biết đánh roi, đi quyền.

Nhưng:

Ai về Bình Định mà coi,

Đàn bà Bình Định ra oai đánh chồng.

      Ai mua cây si:

Ai mua tôi bán cây si,

Si tôi tốt giống, cành chi chít cành.

Hễ mà gặp được đất lành,

Là si phát triển trở thành “siđa”.

     Ca dao trào phúng cũng còn châm biếm những anh chàng sở khanh:

Yêu em mấy núi cũng trèo,

Khi em có chửa mấy đèo cũng dông

    Nếu mà anh phải lấy nàng:

Trên trời có đám mây xanh,

Ở giữa mây trắng, xung quanh mây vàng.

Nếu mà anh phải lấy nàng,

Anh thà thắt cổ cho nàng ở không.

      Trên đồng cạn, dưới đồng sâu:

Trên đồng cạn, dưới đồng sâu,

Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

Nhưng:

Trên đồng cạn, dưới đồng sâu,

Chồng cày, vợ cấy thằng cu ra đời.

     Thu đi để lại lá vàng:

Thu đi để lại lá vàng,

Anh đi để lại cho nàng thằng cu.

Mùa thu tiềp nối mùa thu,

Thằng cu tiếp nối thằng cu ra đời.

    Qua đình ngả nón:

Qua đình ngả nón trông đình,

Đình bao nhiêu ngói, thương mình bấy nhiêu.

Nhưng:

Qua đình ngả nón trông đình

Nhìn anh ăn mặc thùng thình em chê.

     Đường về đêm tối:

Đường về đêm tối canh thâu,

Nhìn anh tôi tưởng con trâu đang cười.

     Giỡn chơi chút xíu:

Gió đưa bụi chuối sau hè,

Giỡn chơi chút xíu ai dè có con.

     Trách người quân tử:

Trách người quân tử bạc tình,

Chơi hoa rồi lại bẻ cành bán rao.

Hay:

Trách người quân tử gian manh,

Chơi hoa rồi lại hái cành kế bên.

     Chồng đòi “tòm tem”:

Đang khi lửa tắt, cơm sôi,

Lợn la, con khóc, chồng đòi “tòm tem”.

Bây giờ lửa đã cháy rồi,

Lợn no, con nín “tòm tem” thì tòm.

     Chính chuyên:

Chính chuyên chết cũng ra ma,

Lẳng lơ chết cũng đem ra ngoài đồng.

Hay:

Chính chuyên lấy được chín chồng,

Ba chồng thành Lạng, ba chồng thành Cao.

Ba chồng để ngọn sông Đào,

Trở về đóng cửa làm cao chưa chồng.

     “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu”:

Thuyền theo lái, gái theo chồng,

Chồng đi hang rắn, hang rồng cũng theo.

     Cưới nàng được chăng:

Kẹo Mỏ Cày vừa thơm, vừa béo,

Gái Mỏ Cày vừa khéo, vừa ngoan.

Anh đây muốn hỏi thiệt nàng,

Làm trai Thạnh Phú cưới nàng được chăng?

     Trời ở bất công:

Trời sao trời ở bất công,

Người ba bốn vợ, người không vợ nào!

     Ba bà tìm nhà bà tư:

Bà cả, bà bé, bà ba,

Ba bà dắt díu tìm nhà bà tư.

     “Một vợ nằm giường Lèo, hai vợ nằm chèo queo, ba vợ ra chuồng heo mà nằm. Thế còn 5 vợ thì sao? Xin thưa:

Đêm khuya năm vợ ngồi hầu,

Vợ cả pha nước, têm trầu chàng xơi.

Vợ hai trải chiếu chàng ngồi,

Vợ ba coi sóc nhà ngoài, nhà trong.

Vợ tư sửa soạn giăng mùng,

Vợ năm dưới bếp trong lòng xót xa.

Chè thưng, cháo đậu bưng ra,

Chàng xơi một bát kẻo mà hết gân.

     Đám cưới linh đình:

Trên trời có đám mây xanh,

Ở giữa mây trắng, chung quanh mây vàng.

Ước gì anh lấy được nàng,

Hà Nội, Thái Bình sửa đàng rước dâu.

Thanh Hóa cũng đốn trầu cau,

Nghệ An thì phải thui trâu, mổ bò.

Phú Thọ quạt nước hỏa lò,

Hải Dương rọc lá làm giò, gói nem.

Tuyên Quang nấu bạc, đúc tiền,

Ninh Bình dao thớt, Quảng Yên đúc nồi.

Kiên Giang gánh đá nung vôi,

Thừa Thiên, Đà Nẳng thổi xôi, nấu chè.

Quảng Bình, Hà Tĩnh thuyền ghe,

Sài Gòn, Gia Định chẻ tre bắc cầu.

Anh mời khắp nước chư hầu,

Nước Tây, nước Tàu anh gởi thư sang.

Nam Tào, Bắc Đẩu dọn đàng,

Thiên Lôi, La Sát hai hàng, hai bên.

Lê  Thương

Richmond - Virginia